Czym jest mostek prostowniczy
Mostek prostowniczy to układ czterech diod połączonych w konfiguracji Graetza, zamieniający prąd przemienny na jednokierunkowy. W porównaniu z pojedynczą diodą zapewnia wykorzystanie obu połówek przebiegu, co zwiększa wydajność prostowania i zmniejsza tętnienia po filtracji. Kluczowe parametry obejmują prąd średni IF(AV), prąd udarowy IFSM, dopuszczalne napięcie wsteczne VRRM, rezystancję termiczną i spadek napięcia na złączach. Istotna jest charakterystyka dynamiczna oraz sposób montażu — przewlekany, SMD lub moduł z wyprowadzeniami śrubowymi. Na niezawodność wpływają warunki cieplne, prowadzenie ścieżek o dużym prądzie oraz prawidłowe chłodzenie. W projektowaniu układu uwzględnia się zapas parametrów, filtrację kondensatorami i ewentualne dławiki, aby ograniczyć zakłócenia i zapewnić stabilne zasilanie dalszych bloków. Dodatkowe aspekty to odporność na impulsy napięciowe, symetria przewodzenia poszczególnych gałęzi oraz kompatybilność elektromagnetyczna całego toru zasilania.
Zastosowanie mostka prostowniczego w pralkach
Mostek prostowniczy w pralkach zasila sekcje pomocnicze modułu sterującego oraz układy wykonawcze wymagające napięcia stałego. Dobór dotyczy IF(AV) z zapasem do impulsów rozruchowych, IFSM dla włączeń przy szczycie sinusoidy, VRRM adekwatnego do sieci oraz właściwego rozpraszania ciepła. Usterki obejmują zwarcia jednej gałęzi, wzrost prądu upływu i degradację wskutek przegrzania pól lutowniczych. Przeglądy przypadków i porównania konfiguracji prostowników w różnych seriach urządzeń są dostępne w materiałach technicznych; zebrane obserwacje i pomiary publikowane są także przez serwis AGD w Białymstoku, gdzie analizuje się zależności między parametrami mostka, filtracją a stabilnością pracy modułu.
Objawy uszkodzeń
Typowe symptomy to przepalony bezpiecznik przy zwarciu gałęzi, pulsowanie zasilania i restarty sterownika, nadmierne nagrzewanie obszaru mostka, zaniżone napięcie po obciążeniu oraz widoczne osmaleń na PCB. W długotrwałej eksploatacji obserwowany bywa wzrost prądu upływu i utrata sprawności prostowania.
Diagnostyka i pomiary
Weryfikacja elementu
Pomiar spadku napięcia na każdej z czterech diod, test przewodzenia w obu kierunkach, ocena prądu wstecznego i kontrola termiczna podczas obciążenia. Sprawdzane są luty, szerokość ścieżek oraz stan pól zasilających.
Ocena układu towarzyszącego
Weryfikowane są kondensatory filtrujące (pojemność, ESR), obecność dławika w torze i poprawność prowadzenia masy. Kontrolowane są również warystor i snubber RC w torze sieciowym.
Parametry przykładowych mostków
| Model | IF(AV) | VRRM | IFSM | Obudowa | Uwagi |
|---|---|---|---|---|---|
| KBP206 | 2 A | 600 V | 60 A | KBP | Moduły pomocnicze |
| KBU4M | 4 A | 1000 V | 150 A | KBU | Zasilacze uniwersalne |
| GBJ6J | 6 A | 600 V | 200 A | GBJ | Wyższe udary rozruchowe |
Uwagi eksploatacyjne
Zalecane jest zapewnienie odpowiedniego chłodzenia i krótkich ścieżek prądowych, użycie kondensatorów o właściwym ESR oraz kontrola odbarwień termicznych wokół elementu. W projektach retrofit warto przewidzieć zapas napięciowy i prądowy mostka oraz filtrację ograniczającą zakłócenia przewodzone.